نام فارسی : زنبق

نام انگلیسی:Iris

نام فرانسه:Blanche

نام آلمانی:Iris

نام عربی:دهق

نام علمی:Iris florentina

خانواده:   Irideae

مشخصات گیاه شناسی:

زنبق از آن دسته گیاهان بلند به ارتفاع 30 تا 70cm  می باشد که به خاطر زیبایی که دارد در باغچه ها کاشت می شود. برگ های این گیاه تیغه هایی به عرض 2 تا 3cm  می باشد. گلهای زنبق دوتایی و گاهی تک، سفید رنگ و دارای بویی مطبوعی می باشند. در انتهای گل کاسبرگ ها مدور بوده و دارای ریشک هایی به رنگ زرد می باشد. میوه زنبق عموما بیضی شکل است و دارای هسته های متعددی نیز می باشد.ریزوه ها قطعه قطعه می شود و مورد استفاده قرار می گیرد. ریزوم های زنبق سفید رنگ بوده و دارای بویی مطبوع نیز می باشد.

تولید کنندگان عمده :

زنبق را می توان در مناطق شمالی ایران همچنین در لرستان، کرمان و غرب کشور یافت کرد. در ارتفاعات هیمالیا نیز میتوان این گیاه را بدست آورد. این گیاه مخصوص جنوب اروپا می باشد.

 

مهمترین ویژگی ها:

گونه های مختلفی گل های زنبق داریم که از ریزوم های آن ها استفاده دارویی می شود. برای تولید برخی از شراب ها از زنبق استفاده می شود. گاهی از برگ زنبق هم برای درمان بعضی از بیماری ها استفاده می کنند. یکی از ویژگی های زنبق این است که در گذشته یونانیان بر روی سنگ مزار ها از این گیاه استفاده می کردند. چهار دسته زنبق داریم

1.زنبق شفاف

2.زنبق کمانی

3.زنبق دو رنگ

4.زنبق نمکزار

ترکیبات

روغن فرار(آلفا،بتا،گاما،)

تری ترین ها ( ترکیبات مونو،بی ،اسپیروسیکلیک )

ایری ژرمانال

ایزوفلاونوییدها

ایری لون

ایری سولون

ایری ژنین

گلیکوزید (ایری دین)

فلاونوییدها

گزانتون

گلوکوزیل گزانتون (ایریس گزانتون و ماگنی فرین

اثرات درمانی:

-خلط آور است و برای دفع کرم مناسب می باشد.

-یکی از قوی ترین مسهل ها می باشد که برای تحریک و هضم روده استفاده می شود.

-برای درمان بیماری هایی همچون خیز عمومی واستسقاء کاربرد دارد

-برای رفع تومور و سوختگی ها از زنبق به صورت یک مرهم اسستفاده می شود.

-از ریشه این گیاه به عنوان نیرو دهنده و تقویت کننده استفاده می شود

-از این دارو برای درمان ناراحتی های کبدی استفاده می شود.

-از پودر ریشه زنبق برای نرمی و براقی موی سراستفاده می شود.

-برای از بین بردن آلودگی ها و میکروب ها از زنبق استفاده می شود.

-زنبق مانند یک آنتی ویروس عمل می کند.

-یکی از ویژگی های زنبق ایجاد بی حسی در پوست و کم کردن احساس درد می باشد.

-در طب اسلام از این دارو برای درمان بیماری هایی همچون درد کبد، درد رحم،دندان درد، بیماری های طحال و همچنین از روغن آن برای درمان سردرد استفاده می شود.

مصرف:

ریزوم را قطعه قطعه میکنند و استفاده می کنند. گاهی به صورت پماد نیز کاربرد دارد. از پودر ریشه زنبق هم استفاده میشود. به صورت چای هم کاربرد دارد.

 

 

عوارض جانبی:

یکی از ویژگی های زنبق حساسیت زا می باشد که باعث ایجاد عطسه و ترشحات آب دهان می شود. شیره این گیاه باث تحریک پوست می شود و اگر مصرف خوراکی گردد، درد های شکم و اسهال های خونی را موجب می شود.